زگیل دهانی چیست؟ علائم
زگیل دهانی، مشابه زگیل‌های سایر نواحی بدن، ناشی از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. ویروس‌هایی که مخاط دهان را درگیر می‌کنند، همان‌هایی هستند که می‌توانند نواحی تناسلی را نیز آلوده کنند. این عارضه ممکن است بدون مداخله پزشکی بهبود یابد، اما در طول دوره ابتلا—چه زگیل‌ها خفیف باشند و چه پیشرفته—امکان انتقال ویروس به دیگران وجود دارد. در این مقاله با علائم، علت‌های ویروسی و بهترین روش‌های درمان زگیل دهانی آشنا خواهید شد.
📞 0912-020-1734
در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص را در اولویت قرار داده‌ایم.
با اطمینان به ما بسپارید و تجربه‌ای بی‌نظیر از خدمات حرفه‌ای و مطمئن را داشته باشید.
زگیل دهانی چیست؟
زگیل دهانی، برجستگی‌های کوچک گوشتی است که ناشی از عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این ویروس می‌تواند از طریق بریدگی‌ها یا مخاط دهان وارد بدن شود و نواحی مشخصی را درگیر کند. در واقع، تفاوتی بین ویروس‌هایی که باعث زگیل تناسلی و ویروس‌هایی که موجب زگیل دهانی می‌شوند وجود ندارد؛ تنها تفاوت در محل تأثیر آن‌هاست، نه ماهیت ویروس.
از بین انواع مختلف HPV، بیش از ۴۰ نوع می‌توانند زبان، لثه و گلو را آلوده کنند و یکی از رایج‌ترین آن‌ها نوع ۱۶-HPV است. بیشتر زگیل‌های دهانی بی‌خطر هستند و به شکل توده‌های خوشه‌ای بدون ضرر ظاهر می‌شوند. این زگیل‌های خفیف معمولاً پس از مدتی به‌طور خودبه‌خود و بدون آسیب از بین می‌روند.
علائم زگیل دهانی را چگونه تشخیص دهیم؟
HPV دهانی اغلب بدون علامت است و بسیاری از افراد ممکن است ماه‌ها از ابتلای خود اطلاع نداشته باشند و اقدامی برای کنترل یا پیشگیری از انتقال ویروس انجام ندهند. در صورت بروز علائم، شدت و نوع آن‌ها به سویه HPV و وضعیت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. شایع‌ترین نشانه‌ها شامل احساس وجود توده‌ای در گلو یا برآمدگی‌های کوچک و زگیل‌مانند روی زبان، سقف دهان (کام نرم) یا لب‌ها است. ویژگی‌های این برآمدگی‌ها عبارت‌اند از:
- کوچک و سفت؛
- رنگ سفید، صورتی، قرمز یا مشابه رنگ پوست اطراف؛
- کمی برجسته، صاف یا با سطح پینه‌دار؛
- بدون درد؛
- ظاهر منفرد یا چندتایی (شبیه گل‌کلم).
برخی سویه‌های HPV می‌توانند خطر ایجاد بیماری‌های جدی مانند سرطان دهان را افزایش دهند. در این موارد، علائم واضح‌تر و پیشرفته‌تر خواهند بود.
در صورتی که علائم بیش از ۲ هفته ادامه داشته باشند و بهبودی حاصل نشود، مراجعه فوری به پزشک توصیه می‌شود، به ویژه در صورت مشاهده موارد زیر:
- توده دردناک و پایدار؛
- درد یا ناراحتی هنگام بلع یا جویدن؛
- تغییر رنگ بافت توده به قرمز، سفید یا سیاه؛
- لوزه‌های متورم بدون درد؛
- توده قابل لمس در قسمت بیرونی گردن؛
- گلودرد مزمن یا سرفه مداوم؛
- گرفتگی طولانی صدا؛
- بی‌حسی یا گزگز در لب و زبان؛
- درد یک‌طرفه گوش؛
- افزایش غیرعادی ترشح بزاق.
علت‌های اصلی ابتلا به ویروس HPV در دهان چیست؟
علت ابتلا به زگیل دهانی ورود ویروس HPV به بدن است. این ویروس معمولاً از طریق تماس دهانی، مانند رابطه جنسی دهانی یا نفوذ به بدن از طریق بریدگی‌ها یا آسیب‌های کوچک، از فرد آلوده به فرد سالم منتقل می‌شود. برای تعیین دقیق راه‌های انتقال HPV دهانی تحقیقات بیشتری لازم است، اما برخی عوامل شناخته‌شده عبارت‌اند از:
- بوسه عمیق و زبانی؛
- داشتن چندین شریک جنسی؛
- مصرف دخانیات و سیگار؛
- مصرف الکل؛
- استفاده مشترک از ظروف غذا و نوشیدنی.
ویروس HPV از طریق تماس بزاق آلوده با غشاهای مخاطی دهان یا نفوذ از طریق بریدگی‌ها و آسیب‌های لثه منتقل می‌شود. همچنین، احتمال انتقال بسیار اندک در هنگام شیردهی از مادر آلوده به نوزاد وجود دارد.
تماس غیرمستقیم نیز می‌تواند باعث انتقال ویروس شود؛ برای مثال اگر با دست خود زگیل را لمس کرده و سپس دست خود را به دهان ببرید، یا ناخن آلوده را بجوید، احتمال ابتلا وجود دارد. افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند.
تشخیص زگیل تناسلی در دهان: تشخیص توسط پزشک
با وجود پیشرفت‌های پزشکی، هنوز روشی صددرصد قطعی برای تشخیص HPV دهانی وجود ندارد. پزشکان معمولاً برای بررسی ابتلا یا عدم ابتلای بیمار، آزمایش تشخیصی PCR (واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز) را توصیه می‌کنند. هدف این آزمایش، شناسایی دقیق ویروس یا سلول‌های غیرطبیعی از طریق بررسی ژنتیک نمونه بیمار است. در این روش، پزشک نمونه‌ای از مخاط دهان فرد می‌گیرد و با تحلیل DNA آن، وجود ویروس HPV را بررسی می‌کند.
در مواردی که بیماری پیشرفت کرده و ضایعات گوشتی یا زگیل‌های دهانی ظاهر شده باشند، پزشک می‌تواند با معاینه فیزیکی نیز ابتلا به HPV را تشخیص دهد.
چگونه زگیل دهانی را درمان کنیم؟
زگیل دهانی معمولاً بدون نیاز به درمان خاص بهبود می‌یابد، اما در صورتی که باعث درد، ناراحتی یا مشکل در بلع شود، باید سریعاً برای معاینه و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
رایج‌ترین روش‌های درمان زگیل دهانی شامل موارد زیر است:
- داروهای موضعی: برخی کرم‌ها یا ژل‌های ضدویروس مانند اسید سالیسیلیک می‌توانند در تسریع بهبودی زگیل دهانی مؤثر باشند.
- کرایوتراپی (فریز کردن): سرما درمانی با نیتروژن مایع، یکی از سریع‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای از بین بردن زگیل دهانی است.
- الکتروسرجری: در این روش، جریان با فرکانس بالا برای سوزاندن و برداشتن بافت زگیل استفاده می‌شود. حرارت و جرقه دستگاه بافت آسیب‌دیده را برش داده و جدا می‌کند.
- لیزردرمانی: دقیق‌ترین و سریع‌ترین روش درمان زگیل دهانی است که با تابش یک پرتو نور متمرکز انجام می‌شود و اثربخشی بالاتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.
- محلول‌های اسیدی: استفاده از محلول تری‌کلرواستیک (با تجویز پزشک) می‌تواند زگیل دهانی را ظرف حدود ۴۵ روز از بین ببرد. این دارو فقط پس از معاینه توسط پزشک قابل استفاده است.
- درمان‌های حمایتی خانگی: رژیم غذایی متعادل شامل میوه، سبزیجات و غلات کامل، ورزش منظم، استراحت کافی و تقویت سیستم ایمنی می‌تواند روند بهبود زگیل دهانی را تسریع کند.
کلام آخر
زگیل دهانی یکی از انواع شایع زگیل است که به‌دلیل ورود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به بدن ایجاد می‌شود. این عارضه اغلب خطرناک نیست، اما تا زمانی که ویروس در بدن حضور دارد، امکان انتقال آن به دیگران وجود دارد. در بسیاری از موارد، فرد ممکن است هم‌زمان به چند نوع HPV آلوده شود و برخی از این انواع می‌توانند خاصیت سرطان‌زایی داشته باشند.
سلامتی در طول زندگی مهم‌ترین دارایی ماست و مراقبت از خود مسئولیتی است که بر دوش هر فردی قرار دارد.
بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاوره‌ها و درمان‌های پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.
این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخه‌های پزشکی، بررسی علائم بیماری‌ها، و پیگیری‌های درمانی به صورت مجازی است که می‌توانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبت‌های پزشکی برای همه افراد است.
